بررسی اثر فشار هیدرواستاتیک بر پارامترهای حیاتی اسپرم

امروزه قضاوت در مورد باروری فرد نر بر اساس نتایج پارامتر های حیاتی اسپرم شامل غلظت، تحرک و مورفولوژی صورت می گیرد. تا کنون فاکتورهای متعددی به عنوان عامل نازایی در مردان ذکر شده است مانند عوامل محیطی (نیروهای فیزیکی ـ مکانیکی و شیمیایی) و همچنین فاکتورهای ذاتی خود اسپرم مانند ناهنجاری های مورفولوژیکی، کاهش و یا حتی فقدان تحرک و نهایتاً تغییر در تراکم کروماتین هسته اسپرم. فشار هیدرواستاتیک یکی از این نیروهای فیزیکی ـ مکانیکی است که از عناصر اصلی محیط اطراف سلول ها است و نقش مهمی در عملکرد حیات سلولی دارا است. اسپرم در دستگاه تولید مثلی فرد نر همچنین پس از لقاح و ورود به دستگاه تولید مثلی فرد ماده با دامنه های متفاوتی از فشار مواجه می شود.لذا تغییر در این دامنه خاص فشار، حتی به صورت جزیی ممکن است سبب ناباروری گردد. در این مطالعات اثرات فشار هیدرواستاتیک بر پارامتر های حیاتی اسپرم شامل میزان زنده ماندن، مورفولوژی و تحرک بررسی شد. اسپرم ها پس از جداسازی از اپیدیدیم موش نر نژاد nmri با سن 8ـ12 هفته و آماده سازی سوسپانسیون اسپرمی در محیط کشت hams-f10 و 10 درصد fbs در دو گروه کنترل و تیمار مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه های تیمار i، ii و iii به ترتیب در معرض فشار هیدرواستاتیک به میزان 25، 50 و 100 میلی متر جیوه و گروه های کنترل i، ii و iii داخل انکوباتور و بدون اعمال فشار به مدت زمان 2و4 ساعت قرار گرفتند. میزان زنده ماندن، ناهنجاری های موفولوژیکی و تحرک اسپرم ها در فاصله های زمانی مشخص بین گروه های کنترل و تیمار مقایسه شد. نتایج حاصل نشان داد اعمال فشار هیدرواستاتیک وابسته به مقدار آن و زمان، میزان زنده ماندن، میزان مورفولوژی طبیعی و تحرک اسپرم ها را در گروه تیمار کاهش داد و این تغییرات در گروه تیمار iii شدیدتر بود (p<0.05). به طور کلی می توان نتیجه گرفت فشار هیدرواستاتیک به عنوان نیروی فیزیکی ـ مکانیکی می تواند بر پارامتر های حیاتی اسپرم اثر گذار باشد و این امکان وجود دارد که اسپرم های آسیب دیده از فشار هیدرواستاتیک سبب افزایش میزان ناباروری گردد.